Bilgisayarlarda kullanılan sayı sisteminde genelde 1 ve 0 rakamlarını görüyoruz. Bunun neden sadece iki rakamdan ibaret olduğunu hiç merak ettiniz mi?
Neden yalnızca bu iki rakam kullanılıyor da farklı ve daha çok rakam kullanılmıyor olabilir?
Birazdan okuyunca böyle kullanılmasına hak vereceksiniz!
Genellikle 1 açık, 0 kapalı şeklinde tanımlanıyor.
Bilgisayarlarda ikili sayı sistemi (binary sayı sistemi) kullanılmasının temel sebebi, elektronik devrelerin doğası gereği bilgiyi en basit biçimde, yani iki farklı durum arasında ayrım yaparak işleyebilmesidir. Bu iki durum genellikle açık (1) ve kapalı (0) şeklinde tanımlanıyor.
Peki ama neden?
Bilgisayarlar, temel olarak elektriksel sinyalleri kullanarak bilgi işleyen elektronik devrelerdir.
Elektronik devreler, çok kararlı bir şekilde iki durumu temsil edebilir: akımın olduğu (1) ve akımın olmadığı (0). Bu iki durumu temsil etmek kolay ve güvenilirdir, çünkü karmaşık ve daha fazla durumu ayırt etmek daha fazla hata payı yaratabilir.
Bir diğer sebep ise ikili sistemde yalnızca iki durum (1 ve 0) olduğundan, devrelerin yanlış sinyalleri algılama ihtimali çok daha düşük olmasıdır. Mesela daha fazla sayıda durumu temsil eden bir sistem (örneğin 10’luk sistem) kullanıldığında, küçük elektriksel dalgalanmalar farklı sayılar arasında karışıklığa yol açabilir. Ancak sadece 1 ve 0 arasında ayrım yapmak çok daha güvenlidir.
İkili sistem, bilgisayarların matematiksel ve mantıksal işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleştirmesine olanak tanıyor.
İkili sayı sistemi ile işlemler, AND, OR, NOT gibi temel mantıksal işlemlere indirgeniyor. Bu işlemler, elektronik devrelerde çok hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Bunun yanında bilgisayarların merkezi işlem birimlerinde (CPU) ve diğer devrelerinde kullanılan mantıksal kapılar (AND, OR, NOT gibi) ikili sistemi temel alıyor. Bu kapılar, ikili sistemin iki durumu ile doğrudan çalıştıkları için ikili sistem, donanım seviyesinde en uygun çözümdür.
Veri depolama için de oldukça uygundur.
İkili sistem, bellek birimlerinde (RAM, sabit diskler, flash bellekler) verilerin saklanması ve işlenmesi için çok uygundur. Bilgisayarın belleğinde her veri bir bit olarak temsil ediliyor ve bu bitler 1 ya da 0 değerine sahiptir. Bu da bilgisayarın çok büyük miktarda veriyi organize ve yönetmesini sağlıyor.
Anlayacağınız bilgisayarlarda kullanılan bu ikili sistem, cihazların güvenilir, hızlı ve verimli çalışmasını sağlayan en uygun yoldur.
