Tabletlerin boyutları, kullanım alanı noktasında bir hayli önem taşır. Fakat bu ekranların oranları, piyasadaki tüm ürünler için aynı değildir. Örneğin iPad 4:3 oranındayken, Samsung ve çoğu üreticinin kullanıma sunduğu tabletler 16:9 oranında tasarlanmıştır.
Bu durum ilk etapta pek dikkati çekmese de kullanım sırasında bu farklılık, epey ayırt edici olur. Örneğin bir video oynatıldığı sırada tablet tam ekrana getirilip yan çevrildiğinde, iPad’deki görüntünün hem altında hem de üstünde kalın siyah bantlar gözükür. 16:9 oranındaki tabletler için ise bu siyah alanlar çok daha azdır.
Peki Apple, böyle bir handikapı olmasına rağmen iPad’lerini neden 4:3 oranında tasarlamayı tercih eder?
Bunun sebebi aslında çok da akla gelmeyecek türden.
Amerika’da kullanılan ölçü birimleri, diğer ülkelere kıyasla farklılık gösterir. Türkiye dahil olmak üzere dünya ülkelerinin büyük bir kısmı, ölçü birimi olarak metre ve kilogram bazlı 10’luk metrik sistemi kullanır.
Fakat İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri, hâlâ kraliyet ölçü sistemi ismi verilen bir sistemi kullanmakta. Kraliyet ölçü sistemi ya da bir diğer adıyla imparatorluk sistemi, bizim pek aşina olmadığımız feet, inç, galon, mil ve yard gibi birimleri esas alır.
Zamanında dönemin kralları tarafından belirlenmiş bu ölçü sistemi, bir bakıma artık çağ dışı kalsa da belli ki alışılmışın dışına çıkmak pek tercih edilmiyor.
Fakat bu ölçü sistemi farklılığı, yalnızca günlük hayatı değil tasarlanan ürünlerin boyutunu da değişime uğratır.
Bizim A4 kağıdı boyutu olarak kabul ettiğimiz temel ölçü, Amerikalılar için “us letter” ismi verilen daha kısa ve geniş bir kağıt formatıdır. Amerikalılar, kontrat gibi resmi belgelerde a4 kullanımına az miktarda devam etseler de bu anlamda onların esas aldığı format “us letter”dır.
Hâl böyle olunca ilk etapta ofiste veya okulda kullanılması amaçlanan iPad’ler, onların benimsediği ölçü birimine göre tasarlanmıştır.
A4 Kağıtları Neden 20×30 cm Değil de 21×29,7 cm Gibi Küsuratlı Bir Boyuta Sahiptir?
Peki kullanıcılar için 4:3 oranının, daha farklı hangi avantajları var?
4:3 oranına sahip bir tabletin ilk bakışta göze çarpan özelliği, panoramik bir tabletten çok daha kare olmasıdır. Bu durum, tabletin hem dikey hem de yatay konumda kullanılmasını kolaylaştırır. Çünkü ekranda yapmak istediğimiz şeyi değiştirmek için büyük ayarlamalar yapmak durumunda kalmayız.
Yine 4:3 oranında bir tablette e-kitap, PDF ya da her türlü belgeyi okumak çok daha kolaydır. Ayrıca bu kolaylık, beraberinde metin içeren web sitelerinde gezinirken de kullanım kolaylığı açısından rahatlık sağlar.
Ayrıca bu orana sahip bir tablette çalışmak da daha pratiktir. Bir bakıma çoklu pencerelerin görünümü belli bir noktaya kadar engellense de 4:3 oranında bir tablet, çalışma alanı için daha iyi bir görünüm sunar. Bu sebeple iş insanları, 4:3 oranındaki tabletleri daha sık tercih eder.
Yine fotoğraf çekimlerinde, video kurgularında ve odak noktasının daha net verilmesi anlamında 4:3 oranı tercih sebebi olur.
Elbette 4:3’ün dezavantajı da yok değil.
Multimedya içerik tüketimi konusunda 16:9 oranı, YouTube videolarından çeşitli film ve dizilere kadar her türlü videoyu izlemek için daha kullanışlıdır. Çünkü içeriklerin büyük bir kısmı, elbette istisnalar olsa da yıllardır bu formata göre uyarlanmıştır.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi 16:9 oranı, ekran kenarlarında siyah bantlara tahammülü olmayanların ve tableti ağırlıklı olarak multimedya için kullanacakların tercihi olmalıdır.
Oyuncular, hangi taraftan yana dersiniz?
Son birkaç yıldır çoğu video oyunu, 1920×1080 piksel için standart çözünürlükte tasarlanmıştır. Bu çözünürlüğün genişlik/yükseklik oranı 16:9’dur ve çoğu oyun, bu oranda oynanmaya daha elverişlidir.
Az önce de bahsettiğimiz gibi görüntü ortaya doğru küçüldüğünden, eğer daha kare bir çözünürlük seçilirse oyun esnasında kenarlarda siyah çubuklar görünür ve bu durum da oyun esnasında birtakım aksilikler yaşanmasına sebep olabilir.
Kısaca 16:9 formatı, 4:3’e göre oyun oynama noktasında önemli bir avantaja sahiptir. Görüntü daha geniş olduğundan, ekranın sınırındaki düşmanların görünmesini sağlayan daha geniş bir görüş alanına sahip olmak mümkün olur.
4:3 oranındaki oyuncular için görüntü kesildiğinden, ekranın kenarında neler olup bittiğini görmeleri pek mümkün olmaz ve bu sebeple profesyonel oyuncular, 16:9 oranından taraftır.
